Đã bao giờ bạn nghe nói chưa, về cái gọi là các giai đoạn của một đời người ấy? Ở đây mình không nói về các giai đoạn sinh lí, nghĩa là từ 0-3 tuổi bạn như nào, 3-5 tuổi bạn ra sao, tuổi dậy thì bạn đến sớm hay muộn, sau 25 tuổi bạn cần có gì trong tay,... mà chúng ta nói về 4 giai đoạn tâm lí mà ai ai cũng phải trải qua trong đời 

Giai đoạn 1: Bắt chước

Khi được sinh ra, chúng ta không tự lo được cho bản thân và phụ thuộc hoàn toàn vào người khác. Ta không thể đi, không thể nói, không thể tự kiếm ăn và chắc chắc là không thể tự trả thuế. 

Khi còn nhỏ, cách học tập tự nhiên của chúng ta là quan sát và bắt chước người khác. Đầu tiên, ta học các kĩ năng thuộc về thể chất như đi lại và nói chuyện. Sau đó, chúng ta phát triển các kĩ năng xã hội bằng cách nhìn và làm theo những người xung quanh mình. 

Và, trong những năm tháng cuối cùng của thời thơ ấu, chúng ta học cách thích nghi với văn hóa xã hội bằng cách quan sát các quy tắc và phong tục xung quanh môi trường sống của mình và cố gắng cư xử theo cách mà được xã hội chấp nhận phổ biến.

Mục tiêu của Giai đoạn 1 là dạy cho chúng ta cách tồn tại trong xã hội này để ta có thể trở thành những người trưởng thành tự chủ và tự lập. Những người lớn khác trong cộng đồng sẽ giúp đỡ ta đạt tới dấu mốc đó thông qua sự hỗ trợ để ta có thể tự ra quyết định và hành động.

Giai đoạn 2: Khám phá bản thân

Ở Giai đoạn  chúng ta học cách làm cho mình phù hợp với con người và văn hóa quanh mình. Giai đoạn Hai là học cách làm cho chúng ta khác với con người và văn hóa quanh mình. Giai đoạn 2 đòi hỏi chúng ta bắt đầu ra những quyết định của riêng mình, kiểm nghiệm bản thân, hiểu bản thân mình và làm cho mình trở nên khác biệt.Giờ là lúc chúng ta đi tìm bản ngã của mình, chứng minh cho xã hội thấy chúng ta là một cá thể riêng biệt và độc lập. Điều này đòi hỏi chúng ta bắt đầu phải tự ra quyết định cho mình, tự thử thách mình, hiểu rõ con người mình và khám phá ra cái gì khiến mình hứng thú. 

Có người nói rằng, giai đoạn 2 chính là giai đoạn của rất nhiều cuộc thử sai. Chúng ta đến sống ở một nơi xa lạ, giao tiếp với nhiều kiểu người, ăn thử một món ăn mới và tập suy nghĩ khác đi. Chúng ta không còn bắt chước, và không muốn bắt chước, vì thế chúng ta học cách thử, cũng là quá trình khám phá ra bản thân. Có người thành công, có người thất bại, nhưng mục đích cuối cùng vẫn là chọn ra cái chúng ta thấy đúng đắn và tiếp tục làm theo. 

Có những người "cứ mãi khởi nghiệp" khi đã 38 tuổi, vẫn sống với mẹ và vẫn không kiếm ra được đồng nào sau 15 năm cố gắng. Có những người không thể có một mối quan hệ lâu dài bởi vì họ luôn luôn có cảm giác rằng sẽ luôn có một ai đó tốt hơn xuất hiện. 

Đến một lúc nào đó, tất cả chúng ta đều phải thừa nhận chân lý: cuộc đời này rất ngắn ngủi, mọi ước mơ của ta đều không thể thành hiện thực; vì vậy, chúng ta nên cẩn thận lựa và chọn thứ gì chúng ta làm tốt nhất và toàn tâm toàn ý với nó.

Giai đoạn 3: Quyết định cuộc đời

Giai đoạn 3 là thời điểm vàng để chúng ta quyết định cuộc đời mình sẽ ra sao. Lúc này chúng ta đã không còn bị bó hẹp tư tưởng bởi xã hội, chúng ta cũng đã tìm ra giới hạn của bản thân, chúng ta biết mình muốn gì và cần gì. Đây chính là lúc chúng ta hoàn thành mọi thứ mình ao ước. 

Chúng ta sẽ để lại dấu ấn gì cho cuộc đời? Mọi người nhớ về chúng ta ra sao? Chúng ta có thể thay đổi thế giới này một chút nhờ vào sự tồn tại của chúng ta.

Chẳng có gì nhiều để nói về giai đoạn khá vững chắc này. Có người chọn một công việc ổn định, ngày làm 8 tiếng, nghỉ trọn vẹn 2 ngày cuối tuần, nhưng cũng có người lại quyết định dùng việc đi du lịch đây đó, thu thập trải nghiệm để chứng tỏ bản thân. Dù là lựa chọn nào, chúng ta cũng phải cảm thấy thật hài lòng vì chúng ta đã chọn đúng.

Những người bị kẹt ở giai đoạn này là những người vẫn mải mê theo đuổi tất-cả-mơ-ước của mình mà không biết cách buông bỏ. Họ ham muốn rất nhiều vì thế cũng khao khát phấn đấu đến tận khi về già. Mọi người kẹt ở giai đoạn 3 bởi vì họ cảm thấy như thế họ chưa tạo ra đủ ảnh hưởng có ích lên thế giới này, rằng lẽ ra mình có thể tạo ra nhiều thay đổi tích cực hơn trong lĩnh vực mà mình đã chọn lựa. Nhưng bất kể họ có cố gắng tới đâu, họ sẽ cảm thấy chưa bao giờ là đủ.

Giai đoạn 4: Di sản

Đến được giai đoạn này, là chúng ta đã đi cả một quãng đường rất dài trước đó. Trong suốt cuộc đời mình, chúng ta luôn suy nghĩ phải làm sao để có một cuộc sống thật ý nghĩa, những thứ chúng ta làm phải có một giá trị nhất định nào đấy còn giữ lại được khi chúng ta mất đi. 

Giai đoạn này chỉ đến khi chúng ta đã có đầy đủ mọi thứ, và nhận thức được những giai đoạn đã qua bị xáo trộn sự ưu tiên như thế nào.

Khi chuyển từ giai đoạn 2 sang giai đoạn 3, chúng ta sẽ mất đi vài người bạn. Ai cũng cần tìm kiếm cho mình một con đường riêng, vì thế các sợi dây liên kết không còn bền chặt như trước nữa. Hay tất cả lý do khiến chúng ta dễ dàng bị mắc kẹt ở một giai đoạn nào đó trong đời là cảm giác chưa bao giờ là đủ. Chỉ khi thấy hài lòng với những gì chúng ta đang có, lúc ấy cuộc đời mới tiếp diễn theo đúng trình tự.

Nhưng người ở giai đoạn 4 vẫn cảm thấy mắc kẹt bởi vì họ lo lắng rằng những thứ họ để lại không bền vững hay không tạo ra thay đổi lớn lao nào cho thế hệ sau. Họ bám víu và níu giữ vào nó, thúc đẩy nó tới những hơi thở cuối cùng. Nhưng họ vẫn thấy chưa đủ.

Ý nghĩa của cuộc sống chính là thứ chúng ta không ngừng tìm kiếm và đó chính là tấm khiên tâm lý bảo vệ chúng ta khỏi thực tế phũ phàng rằng một ngày nào đó ta sẽ chết.6 Nếu không tìm thấy ý nghĩa cuộc sống, hay để chúng tuột đi, hay chỉ đơn thuần cảm thấy thế giới tà tà dời xa chúng ta, là những thực tế đang sợ nhất mà con người phải đối mặt. 

Vậy thì ý nghĩa của tất cả những điều trên là gì? 

Chủ động trải nghiệm mỗi giai đoạn của cuộc đời khiến chúng ta kiểm soát cuộc sống và hạnh phúc của mình tốt hơn

Qua từng giai đoạn, hạnh phúc dần trở nên phụ thuộc mạnh hơn vào nội lực bên trong, những giá trị kiểm soát bản thân và ít dần sự phục thuộc vào những yếu tố bên ngoài dễ thay đổi.